Nghi Lễ Tôn Thờ Tổ Tiên trong Văn Hóa Nhật Bản

Trong nền văn hóa Nhật Bản, truyền thống tôn thờ tổ tiên có một vai trò quan trọng và được thể hiện qua nhiều nghi lễ tôn kính, đậm nét tâm linh. Những nghi lễ này không chỉ là cách để nhớ về người đã khuất, mà còn thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng đối với những người đã góp phần làm nên dòng họ và xã hội.

1. Shinto và Phật Giáo

Shinto và Phật Giáo trong văn hóa Nhật Bản

Đây là hai tôn giáo chính ảnh hưởng đến cách thức tôn thờ tổ tiên ở Nhật Bản. Trong Shinto, tổ tiên được coi như là kami (thần linh) và được thờ cúng trong các đền thờ tại nhà. Phật Giáo, mặt khác, đưa ra quan điểm về tái sinh và sự lưu chuyển của linh hồn, từ đó hình thành nên các nghi lễ cầu siêu cho người đã mất.

Shinto (神道)

Shinto là tôn giáo bản địa của Nhật Bản, tập trung vào việc thờ cúng linh thần (kami) và tôn vinh các lực lượng tự nhiên, như núi, sông, cây cỏ. Shinto đặt nặng vào sự tinh khiết và sự linh thiêng của môi trường tự nhiên. Các đền thờ Shinto thường được xây dựng để tôn vinh kami và là nơi thực hiện các nghi lễ truyền thống.

Phật Giáo (仏教)

Phật Giáo đã được giới thiệu vào Nhật Bản từ Trung Quốc vào thế kỷ 6, và nhanh chóng trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa và tâm linh Nhật Bản. Tại Nhật, các đền chùa Phật tựa như ngôi nhà tâm linh, nơi mà người dân thường xuyên tham gia các nghi lễ, cầu nguyện, và thực hiện các nghi thức thờ cúng.

Sự Kết Hợp Trong Thờ Cúng

• Hie-Jinja và Núi Fuji: Một ví dụ rõ ràng về sự kết hợp giữa Shinto và Phật Giáo là đền Hie-Jinja ở Tokyo, nơi tôn vinh Hie, một kami thần thoại và Bodhisattva. Đền này là một ví dụ về sự kết hợp tôn giáo, nơi mà người ta cúng thờ cả hai hệ thống tín ngưỡng.
• Oharae-Kan và Kannon-ji
• Trong các lễ hội Nhật Bản, như lễ lột tội (Oharae) tại đền Izumo Taisha, người ta thường kết hợp cả hai tôn giáo. Oharae là một nghi lễ Shinto nhằm làm sạch tội lỗi và xua đuổi tà ma, nhưng cũng có thể thấy sự tham gia của các đạo sĩ Phật tử từ chùa Kannon-ji gần đó.
• Kegon-ji và Sắc Thái Shingon
• Còn ở chùa Kegon-ji, một trong những ngôi chùa nổi tiếng tại Nikko, có sự kết hợp giữa Phật Giáo và Shinto. Chùa này là nơi tôn vinh thế thể của Vairocana (Dainichi Nyorai trong Phật Giáo) cũng như các thần thánh Shinto.
• Sự kết hợp giữa Shinto và Phật Giáo trong thờ cúng ở Nhật Bản thường được thực hiện một cách tự nhiên và linh hoạt. Người dân thường không cảm thấy có sự xung đột giữa hai hệ thống tôn giáo này mà thay vào đó chú trọng vào việc tận hưởng sự đa dạng và linh thiêng của cả hai.

2. Butsudan

Butsudan trong nghi lễ tôn thờ tổ tiên

Butsudan, hay còn được gọi là “bàn thờ Phật,” đóng vai trò quan trọng trong văn hóa tâm linh của Nhật Bản. Đây không chỉ là một vật trang trí trong nhà mà còn là biểu tượng của lòng tin, sự kính trọng và tôn trọng với tổ tiên. Dưới đây là cái nhìn sâu sắc về vai trò và ý nghĩa của Butsudan trong văn hóa Nhật Bản.

Ngọn Nến Sáng Bên Hình Ảnh Thần Thánh

Butsudan là một tủ gỗ hay gỗ hồng đỏ được trang trí tinh tế, chứa bên trong một bức tượng hoặc bức tranh của Đức Phật, thường là Amida Buddha hoặc Quan Âm. Tại Butsudan, một ngọn nến được thắp sáng để tạo nên bức tranh linh thiêng, tạo không khí yên bình và tâm linh cho ngôi nhà.

Nơi Kính Trọng Tổ Tiên và Linh Hồn Đã Qua Đời

Butsudan không chỉ đóng vai trò là nơi thờ phượng Đức Phật mà còn là nơi để tôn vinh tổ tiên và những linh hồn đã qua đời. Trong nền văn hóa Nhật Bản, việc duy trì và thờ phượng Butsudan là một truyền thống quan trọng, giúp giữ vững tình cảm gia đình và tôn trọng đối với người đã khuất.

Butsugu: Trang Thiết Bị Thờ Phượng

Butsugu là tên gọi chung cho các vật dụng sử dụng khi thờ phượng tại Butsudan. Điều này bao gồm các vật phẩm như bát đĩa, chén đựng nước, nến, và cả những bức tranh nhỏ tượng trưng cho bốn thánh giáo – Thanh Tịnh, Vô Nguyện, Nhơn Nhục, và Hoạ Bình.

Tôn Giáo và Tâm Linh Truyền Thống

Butsudan phản ánh sự kết hợp giữa tôn giáo và tâm linh trong văn hóa Nhật Bản. Mỗi gia đình thường có một Butsudan riêng, và việc thực hiện các nghi thức thờ phượng hàng ngày là một phần quan trọng của cuộc sống tâm linh Nhật Bản. Butsudan còn là nơi để xin phước lành và bảo vệ gia đình khỏi những điều tiêu cực.

Sự Tinh Tế Trong Thiết Kế và Trang Trí

Butsudan không chỉ đơn thuần là một nơi thờ phượng mà còn là tác phẩm nghệ thuật với sự tinh tế trong thiết kế và trang trí. Chúng thường được làm từ gỗ chất lượng cao và được trang trí với những hoa văn phức tạp, mô phỏng theo kiểu truyền thống Nhật Bản.

Tính Liên Kết Với Cộng Đồng và Văn Hóa Dân Gian

Butsudan không chỉ là ngôi nhà tâm linh mà còn kết nối các thành viên trong cộng đồng. Trong các lễ hội truyền thống và ngày lễ lớn, Butsudan thường được mang ra ngoài để thể hiện sự đoàn kết và tôn trọng đối với cộng đồng.

Butsudan không chỉ là một biểu tượng của lòng tin mà còn là nền tảng của sự tôn trọng, kết nối và gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống tại Nhật Bản. Sự tinh tế và ý nghĩa tâm linh của Butsudan đã làm cho nó trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân Nhật Bản.

3. Obon Festival

Obon Festival trong văn hóa Nhật Bản

Obon Festival là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng nhất tại Nhật Bản, được tổ chức vào tháng 8 hàng năm để tưởng nhớ và tôn vinh linh hồn của tổ tiên. Lễ hội này không chỉ là dịp để người Nhật Bản tưởng nhớ và tôn kính tổ tiên mà còn là cơ hội để gia đình hội tụ, cộng đồng tập trung và tận hưởng những hoạt động vui nhộn.

Ngày Diễn Ra và Ý Nghĩa

Obon Festival thường diễn ra vào tháng 7 hoặc tháng 8, tùy thuộc vào khu vực cụ thể ở Nhật Bản. Trong dịp này, người Nhật Bản tin rằng linh hồn của người đã khuất trở lại để thăm thân nhân. Lễ hội kéo dài từ 3 đến 4 ngày, với nhiều hoạt động và sự kiện diễn ra trong suốt thời gian này.

Các Hoạt Động Trong Obon Festival

• Bon Odori (舞踏り): Bon Odori là một điệu nhảy truyền thống được thực hiện trong các lễ hội Obon. Người dân tham gia vào các vòng nhảy tròn, điệu nhảy này thường đi kèm với những bài hát và nhạc truyền thống. Bon Odori tạo nên không khí vui nhộn và sôi động cho cả gia đình và cộng đồng.
• Tô Chưng (灯篭): Mọi người thường tô chưng, tức là đặt đèn lồng trước nhà hoặc trên sông để hướng dẫn linh hồn của người đã khuất trở về. Tô chưng thường được thả vào sông hoặc biển vào cuối lễ hội.
• Lễ Cầu Nguyện và Thăm Mộ: Gia đình thường thăm mộ người đã khuất và tiến hành lễ cầu nguyện. Các ngôi đền và chùa cũng mở cửa rộng để chào đón người tham gia lễ hội.
• Các Giai Đoạn Của Lễ Hội: Obon Festival thường được chia thành ba giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên gọi là “Urabon,” thường diễn ra vào đầu tháng 7. Giai đoạn thứ hai là “Chugen,” thường diễn ra vào giữa tháng 8. Cuối cùng là giai đoạn “Okuribi,” nơi người ta thả đèn lồng và làm lễ cầu nguyện để linh hồn an nghỉ.

Ý Nghĩa Tâm Linh và Xã Hội

Obon Festival không chỉ là một lễ hội tâm linh mà còn là dịp để hội tụ gia đình và tăng cường gắn kết cộng đồng. Người Nhật Bản thường trở về quê hương để thăm gia đình và tham gia vào các hoạt động của lễ hội, tạo nên không khí ấm cúng và gần gũi.

4. Ohaka

Ohaka – ngôi mộ gia đình

 Đó là những ngôi mộ gia đình, nơi thường được chăm sóc cẩn thận. Việc thăm viếng và dọn dẹp mộ phần là một phần của nghi lễ tôn thờ tổ tiên, đặc biệt vào những dịp lễ tết.

5. Koden

Koden trong văn hóa Nhật Bản

Trong các tang lễ, người Nhật có phong tục tặng tiền mừng tang gọi là “koden” như một cách để hỗ trợ gia đình của người đã khuất và thể hiện lòng tôn kính.

6. Senbazuru

Đôi khi, gia đình người quá cố sẽ gấp 1000 con hạc giấy để cầu nguyện cho linh hồn của người đã mất. Đây là một hình thức cầu nguyện và gửi đi những ước nguyện tốt lành đến tổ tiên.

Truyền thống tôn thờ tổ tiên ở Nhật Bản không chỉ là biểu hiện của lòng biết ơn mà còn là cách duy trì mối liên kết giữa quá khứ và hiện tại, giữa người sống và người chết. Điều này giúp mọi người nhớ nhung và trân trọng những giá trị mà tổ tiên đã để lại, và từ đó học hỏi để sống tốt hơn trong cuộc sống hiện tại.

Bạn đang muốn đi Nhật làm việc theo diện xuất khẩu lao động, muốn khám phá đất nước Nhật hãy liên hệ ngay với Hanoilink. Công ty Cổ phần Liên Kết Hà Nội (Hanoilink) với đội ngũ chuyên nghiệp gần 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực du học nghề và xuất khẩu lao động cam kết đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục XKLĐ, du học Nhật Bản.

Thông tin liên hệ:

• Hotline: 097.185.8022
• Website: HanoiLink.vn
• Facebook: Du học Nhật Bản HanoiLink
• Youtube: Hanoilink: Giúp bạn đi Du học, làm việc tại Nhật
• Địa chỉ: Trung tâm GDNN – GDTX Thanh Trì, Liên Ninh, Thanh Trì, Hà Nội
• Văn phòng tư vấn và tiếp nhận hồ sơ: HH1C Linh Đàm, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội